Kornel MakuszyńskiKornel Makuszyński

Kornel Makuszyński (urodzony 8 stycznia 1884 w Stryju, zmarł 31 lipca 1953 w Zakopanem) polski prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta. Członek Polskiej Akademii Literatury.

Uczęszczał do IV Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. W wieku 14 lat zaczął pisać wiersze. Ich pierwszym recenzentem w cukierni na Skarbkowskiej 11 był – owiany już poetycką sławą – Leopold Staff. Pierwsze wiersze opublikował w lwowskim dzienniku Słowo Polskie mając 16 lat. Od 1904 był członkiem redakcji tego dziennika, zajmując się recenzjami teatralnymi.

Ukończył Wydział Filologiczny Uniwersytetu Lwowskiego, studiował w Paryżu na Sorbonie literaturę francuską.
W połowie 1915, podobnie jak Leopold Staff a także tysiące innych mieszkańców okupowanego przez Rosjan Lwowa, został ewakuowany w głąb rosyjskiego cesarstwa. Zupełnie przypadkowo zatrzymał się w Kijowie, gdzie żyło wielu Polaków. Został tam prezesem miejscowego Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownikiem literackim kijowskiego Teatru Polskiego. Do Polski wrócił po zakończeniu wojny w 1918, lecz podobnie jak Staff – nie do Lwowa, lecz do Warszawy.
Od roku 1934 drugim domem Makuszyńskiego stało się Zakopane. Tak jak w Warszawie, również i tutaj Kornel Makuszyński uczestniczył czynnie w bujnym życiu artystycznym, towarzyskim i sportowym. Owocem tego były liczne felietony i książki o sprawach zakopiańskich. Wprawdzie Pan Kornel nie uprawiał sportów, nie chodził po górach, ale uczestniczył i patronował wielu komitetom organizacyjnym zawodów narciarskich, konnych, samochodowych. Swoim patronatem objął klub Wisła i z jego inicjatywy najbiedniejsza młodzież góralska dostawała narty, aby mogła ćwiczyć się w konkurencjach narciarskich. Tę piękną działalność przyjaciela dzieci przypominają dziś dziecięce zawody narciarskie rozgrywane o memoriał Kornela Makuszyńskiego.

W roku 1931 Zakopane nadało pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta.
Za swoją twórczość otrzymał członkostwo Polskiej Akademii Literatury, nagrodę Polskiej Akademii Literatury “Złoty Wawrzyn”, a w 1926 roku Państwową Nagrodę Literacką za “Pieśń o Ojczyźnie”.
Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzysku w Zakopanem. W Zakopanem znajduje się też jego muzeum.

Pozostawił po sobie około siedemdziesięciu książek. Są to zbiory wierszy, felietonów, humoresek, recenzji teatralnych, noweli, powieści, ale prawdziwie trwałe miejsce zyskały sobie jego powieści dla młodzieży, żeby już nie wspomnieć o sławnym komiksie “Przygody Koziołka Matołka”. Inne jego popularne książki to: “Panna z mokrą głową”, “Awantura o Basię”, “Szatan z siódmej klasy”. Książki te miały wiele wznowień i tłumaczeń na języki obce. W swoich książkach pisarz podawał wzorce ludzi dorosłych. Uczył szlachetności i miłości bliźniego.

Kornel Makuszyński większość swojej twórczości pisarskiej poświęcił najmłodszym, jego praca literacka i działalność była walką o uśmiech dziecka. Do dziś jego powieści dla dzieci i młodzieży doczekały się ekranizacji oraz kilku wersji animowanych.

Wybrane dzieła Kornela Makuszyńskiego według kolejności wydania:

  • Bezgrzeszne lata – opowieść autobiograficzna, Warszawa 1925
  • O dwóch takich, co ukradli księżyc, Warszawa 1928
  • Przyjaciel wesołego diabła, Warszawa 1930
  • Panna z mokrą głową, Warszawa 1932
  • Cztery księgi przygód Koziołka Matołka – z rysunkami Mariana Walentynowicza, Warszawa 1933-1934
  • Trzy księgi przygód małpki Fiki-Miki – z rysunkami Mariana Walentynowicza, Warszawa 1935-1938
  • Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki
  • Fiki-Miki dalsze dzieje, kto to czyta, ten się śmieje
  • Na nic płacze, na nic krzyki, koniec przygód Fiki-Miki
  • Awantura o Basię, Warszawa 1936
  • Szatan z siódmej klasy, Warszawa 1937
  • Szaleństwa panny Ewy, Warszawa 1957

Ekranizacje:

  • Awantura O Basię (1959)
  • Szatan Z 7 – Ej Klasy (1960)
  • O Dwóch Takich, Co Ukradli Księżyc (1962)
  • Dziwne Przygody Koziołka Matołka (Serial Anim. 1969-1971)
  • Szaleństwa Panny Ewy (Serial Tv, 1983)
  • Szaleństwa Panny Ewy (1984)
  • O Dwóch Takich Co Ukradli Księżyc (Serial Anim. 1984-89)
  • Przyjaciel Wesołego Diabła (1986)
  • Przyjaciele Wesołego Diabła (1988)
  • Panna Z Mokrą Głową (1994)
  • Panna Z Mokrą Głową (Serial Tv, 1994)
  • Awantura O Basię (1995)
  • Awantura O Basię (Serial Tv, 1996)
  • Szatan Z Siódmej Klasy (Serial Tv, 2006)

Informacje o ekranizacjach zaczerpnięte ze strony www.filmpolski.pl